သူ နာပြု ယူနီေ ဖာင်း နဲ့ မြင် တိုင်း သူနာ ပြု အစစ် လို့ မထင် လိုက်ကြ ပါ နဲ့
အိမ် ရှင် မ ကိုကူဖို့ အိမ် အကူ ထား တယ် ။ အိမ်အကူ ဟာ အိမ်ရှင်မ မဟုတ်ဘူး ။ ဆေးရုံအုပ် ရဲ့အလုပ်တွေ ဝိုင်းကူဖို့ ဆေးရုံအုပ် အကူထားတယ် ။ ဆေးရုံအုပ်နဲ့ ဆေးရုံ အုပ် အကူ အခြေအနေချင်း ကွာခြား တယ် ။ သူနာပြုတွေ ကို ကူညီဖို့ သူနာပြု အကူ ထား တယ် ။ သူနာပြု နဲ့ သူနာပြု အကူ တန်ဖိုး ချင်း ကွာခြား တယ်။
သူ နာပြု မှာ ဒီပလိုမာ အဆင့် သူနာပြုတစ်ယောက်ဖြစ် ဖို့ (၃)နှစ် ၊ သူနာပြုသိပ္ပံဘွဲ့ရ သူနာပြုတစ်ယောက်ြ ဖစ်ဖို့ (၄)နှ စ်၊ ဘွဲ့လွန်အဆင့် သူနာပြု မဟာ သိပ္ပံဘွဲ့ရ သူနာပြု တစ်ယောက်ဖြစ် ဖို့ စုစုပေါင်း အနည်း ဆုံး ( ၆ )နှစ် ၊ ပါရဂူ အဆင့် PhDဘွဲ့ရ သူနာပြုတစ်ယောက် ဖြစ် ဖို့ စုစုပေါင်း အနည်းဆုံး ( ၉ )နှစ်တာ သူနာပြု ပညာရပ်တွေ လေ့လာ ဆည်း ပူး သုတေသ နတွေ လုပ်ရ ပါ တယ် ။
ရာထူး အားဖြင့် လုံချည် အနီရဲရဲဝတ် သူနာပြု ကနေ ညွှန်ကြား ရေးမှူး သူနာပြု အထိ ရာထူး Level တွေခွဲထား ပါတယ် ။ သူနာပြုကို ကူညီနိုင်ဖို့လောက်ပဲ ရည်ရွယ်ထား တဲ့ သူနာပြု အကူကတော့ (၁၀)တန်းအောင် သည်ဖြစ်စေ မအောင်သည် ဖြစ်စေ တက်လို့ရပါတယ်။ အကူသင်တန်း (၁)လ၊ (၃)လ၊ (၉)လ စသည်ဖြင့် နားလည်လွယ်တဲ့ ကာလတို သင်တန်းလေး တွေပေး ပါ တယ် ။
ရာထူးအားဖြင့် လုပ်သက်ပြည့်သည်အထိ သူနာပြုအကူအနေနဲ့ပဲ ပင်စင်ပေးပါတယ်။ အစိုးရဆေးရုံ တွေမှာတော့ လုပ်သက်ရင့် သန့်ရှင်ရေး ဝန်ထမ်းတွေဆို သူနာပြုအလုပ်တွေ ကို အမြင်အားဖြင့် အကျွမ်း ဝင်နေတာ မို့ သူနာပြု အကူလိုအပ်တဲ့ အခါ သူတို့ကိုပဲ ဦးစားပေးရွေး ချယ်ခန့်ထားပေး ပါတယ်။ ဝတ်စုံအနေနဲ့ အကျီင်္အဖြူ ၊ လုံချည် နီညို (ကြက်သွေးရောင်)ဖြစ် ပါ တ ယ်။
တစ်နိုင်ငံလုံးမှာ သူနာပြုရှားပါးမှု ပြသနာ နဲ့ ရင်ဆိုင်နေရ ပါတယ် ။ အစိုးရဆေးရုံတွေမှာတောင် ရှိရမဲ့ သူနာပြုအင်အားရဲ့ ထက်ဝက်ပဲရှိတယ်။ ပုဂ္ဂလိကဆေးရုံ ဆေးခန်းတွေမှာဆို သူနာပြုအစစ်ဆိုတာ ရှားပါးပစ္စည်းဖြစ်နေ ပါပြီ ။ ဒီပြသနာ ကို လက်တလော ဖြေရှင်းဖို့ သူနာပြုအစစ်တွေနေရာမှာ ကာလတိုသင်တန်းလေးတွေနဲ့ သူနာပြုအကူတွေ က အလုပ်ဖြစ် လာ တယ် ။
အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်း ရှားပါးတဲ့ ပြည်တွင်း မှာ သင်တန်းကြေးလည်း သိပ် မများဘဲ အလုပ်ရလွယ် တဲ့ သူနာပြု အကူသင်တန်းတွေဟာ မှိုလိုပေါက်အောင်များလာတယ် ။ သင်တန်းတွေမှာ သင်ရိုးညွှန်းတမ်း စံသတ် မှတ် ချက် မရှိဘူး။ သင်တန်းကာလ သတ်မှတ်တာမှာ စီးပွားရေးအကျိုးအမြတ်ကို ဦးစားပေးတယ်။
အချို့သင်တန်းတွေမှာ ဆေးထိုးနည်း၊ ဆေးစပ်နည်းတွေပါ ထည့် သင် တယ် ။ ဝတ်စုံဒီဇိုင်းမျိုးစုံနဲ့ အဖြူအကျီင်္တွေကို မူလသတ်မှတ်ထားတဲ့ နီညိုရောင်မဟုတ်တဲ့ သူနာပြုအစစ်တွေရဲ့ ယူနီဖောင်းအနီရဲရဲ လုံချည်နဲ့ ဆင်တူယိုးမှားတွဲ ဝတ်လာ တယ် ။ မသိနားမလည်တဲ့ ပြည်သူလူထု နဲ့ တွေ့တဲ့အခါ တကယ့်သူနာပြု အစစ် အသွင်ယူတယ် ။ ဒါပေမဲ့ တကယ့်သူနာပြု အစစ်လို Professional အသွင် ကိုတော့ မဆောင်ဘူး။
သူနာပြုတွေ အတွက် ရာထူးအလိုက်သတ်မှတ်ထား တဲ့ ဝတ်စုံ နဲ့အဆောင် အယောင်များ ကို သူနာပြုလိုင်စင် ကိုင်ဆောင် ထား တဲ့ သူနာပြုအစစ်များသာ ဆင်ယင်ခွင့်ကို မြန်မာသူနာပြုနဲ့သားဖွားကောင်စီ ဥပဒေ (၂၀၁၅) အခန်း (၈)၊ အပိုဒ်၂၅(စ) မှာ ပြဌာန်းထားပြီးသားပါ။ အခန်း (၁၃)၊ အပိုဒ် (၃၇)မှာတော့ ကျွမ်းကျင်မှုနဲ့ အဆင့်အလိုက် သတ်မှတ်ထားသော သူနာပြုဝတ်စုံ နဲ့ အဆောင်အယောင်တွေ ကို မရိုးဖြောင့်သော သဘောဖြင့် ဝတ်ဆင်သုံးစွဲ တပ်ဆင်လျှင် ထိုသူကို ထောင်ဒဏ် အနည်းဆုံး(၃)လမှ အများဆုံး (၃)နှစ်အထိ၊ ငွေဒဏ်အားဖြင့် အနည်းဆုံး ငါးသောင်း မှ အများဆုံး ငါးသိန်းအ ထိ ချမှတ်နိုင်တယ်လို့ ပြဌာန်းထား ပါတယ်။….
သူနာပြုလုပ်ငန်း လုပ်ကိုင်ခွင့်နဲ့ ပတ်သတ်ရင်လည်း အခန်း(၁၃)၊ အပိုဒ် (၃၆)မှာ ဥပဒေအရ ထုတ်ပေးသော သူနာပြု သားဖွားလိုင်စင်မရှိဘဲ သူနာပြုသားဖွားအ လုပ်ကိုပြုလုပ်ရာ တွင် လူတစ်ဦးဦးသေဆုံးခြင်း (သို့) ပြင်းထန်သော ဒဏ်ရာ ဖြစ်စေ ပါက ထောင်ဒဏ်အနည်းဆုံး (၃)နှစ်မှ အများဆုံး (၇)နှစ်အထိ ချမှတ်ခံရနိုင် ပါတယ်။
အစိုးရသစ် လက်ထက် ကျန်းမာရေးနှင့်အားကစားဝန်ကြီးဌာန မှာ ပြုပြင်ပြောင်း လဲရေးတွေ လုပ်ဖို့ အများကြီးကြိုးစားနေကြတာ အားတက် ဝမ်းမြောက်ဖွယ်ရာ ကြားသိနေရ ပါတယ်။ သူနာပြုအစစ် နဲ့ သူနာပြုအကူ ပြည်သူတွေ အမြင်မှားစေနိုင်တဲ့ ဆင်တူယိုးမှား ဝတ်စုံအဆောင်အယောင် ကို အမြန်ပြင်ဆင်ပေးနိုင်ဖို့ နဲ့၊ ပြည်သူလူထု ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှု အတွက် မေးခွန်းထုတ် စရာဖြစ်နေ တဲ့ စီးပွားဖြစ် သူနာပြု အကူသင်တန်းတွေ ရဲ့ အရည်အသွေး အာမခံချက်အတွက်လည်း အမြန်ဆုံး ပြင်ဆင်ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ပေးဖို့ မျှော်လင့်မိ ပါတယ်။
Shin Naung Yoe
Zawgyi
သူ နာျပဳ ယူနီေ ဖာင္း နဲ႔ ျမင္ တိုင္း သူနာ ျပဳ အစစ္ လို႔ မထင္ လိုက္ၾက ပါ နဲ႔
အိမ္ ရွင္ မ ကိုကူဖို႔ အိမ္ အကူ ထား တယ္ ။ အိမ္အကူ ဟာ အိမ္ရွင္မ မဟုတ္ဘူး ။ ေဆး႐ုံအုပ္ ရဲ႕အလုပ္ေတြ ဝိုင္းကူဖို႔ ေဆး႐ုံအုပ္ အကူထားတယ္ ။ ေဆး႐ုံအုပ္နဲ႔ ေဆး႐ုံ အုပ္ အကူ အေျခအေနခ်င္း ကြာျခား တယ္ ။ သူနာျပဳေတြ ကို ကူညီဖို႔ သူနာျပဳ အကူ ထား တယ္ ။ သူနာျပဳ နဲ႔ သူနာျပဳ အကူ တန္ဖိုး ခ်င္း ကြာျခား တယ္။
သူ နာျပဳ မွာ ဒီပလိုမာ အဆင့္ သူနာျပဳတစ္ေယာက္ျဖစ္ ဖို႔ (၃)ႏွစ္ ၊ သူနာျပဳသိပၸံဘြဲ႕ရ သူနာျပဳတစ္ေယာက္ျ ဖစ္ဖို႔ (၄)ႏွ စ္၊ ဘြဲ႕လြန္အဆင့္ သူနာျပဳ မဟာ သိပၸံဘြဲ႕ရ သူနာျပဳ တစ္ေယာက္ျဖစ္ ဖို႔ စုစုေပါင္း အနည္း ဆုံး ( ၆ )ႏွစ္ ၊ ပါရဂူ အဆင့္ PhDဘြဲ႕ရ သူနာျပဳတစ္ေယာက္ ျဖစ္ ဖို႔ စုစုေပါင္း အနည္းဆုံး ( ၉ )ႏွစ္တာ သူနာျပဳ ပညာရပ္ေတြ ေလ့လာ ဆည္း ပူး သုေတသ နေတြ လုပ္ရ ပါ တယ္ ။
ရာထူး အားျဖင့္ လုံခ်ည္ အနီရဲရဲဝတ္ သူနာျပဳ ကေန ၫႊန္ၾကား ေရးမႉး သူနာျပဳ အထိ ရာထူး Level ေတြခြဲထား ပါတယ္ ။ သူနာျပဳကို ကူညီႏိုင္ဖို႔ေလာက္ပဲ ရည္႐ြယ္ထား တဲ့ သူနာျပဳ အကူကေတာ့ (၁၀)တန္းေအာင္ သည္ျဖစ္ေစ မေအာင္သည္ ျဖစ္ေစ တက္လို႔ရပါတယ္။ အကူသင္တန္း (၁)လ၊ (၃)လ၊ (၉)လ စသည္ျဖင့္ နားလည္လြယ္တဲ့ ကာလတို သင္တန္းေလး ေတြေပး ပါ တယ္ ။
ရာထူးအားျဖင့္ လုပ္သက္ျပည့္သည္အထိ သူနာျပဳအကူအေနနဲ႔ပဲ ပင္စင္ေပးပါတယ္။ အစိုးရေဆး႐ုံ ေတြမွာေတာ့ လုပ္သက္ရင့္ သန႔္ရွင္ေရး ဝန္ထမ္းေတြဆို သူနာျပဳအလုပ္ေတြ ကို အျမင္အားျဖင့္ အကြၽမ္း ဝင္ေနတာ မို႔ သူနာျပဳ အကူလိုအပ္တဲ့ အခါ သူတို႔ကိုပဲ ဦးစားေပးေ႐ြး ခ်ယ္ခန႔္ထားေပး ပါတယ္။ ဝတ္စုံအေနနဲ႔ အက်ီအၤျဖဴ ၊ လုံခ်ည္ နီညိဳ (ၾကက္ေသြးေရာင္)ျဖစ္ ပါ တ ယ္။
တစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ သူနာျပဳရွားပါးမႈ ျပသနာ နဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရ ပါတယ္ ။ အစိုးရေဆး႐ုံေတြမွာေတာင္ ရွိရမဲ့ သူနာျပဳအင္အားရဲ႕ ထက္ဝက္ပဲရွိတယ္။ ပုဂၢလိကေဆး႐ုံ ေဆးခန္းေတြမွာဆို သူနာျပဳအစစ္ဆိုတာ ရွားပါးပစၥည္းျဖစ္ေန ပါၿပီ ။ ဒီျပသနာ ကို လက္တေလာ ေျဖရွင္းဖို႔ သူနာျပဳအစစ္ေတြေနရာမွာ ကာလတိုသင္တန္းေလးေတြနဲ႔ သူနာျပဳအကူေတြ က အလုပ္ျဖစ္ လာ တယ္ ။
အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ရွားပါးတဲ့ ျပည္တြင္း မွာ သင္တန္းေၾကးလည္း သိပ္ မမ်ားဘဲ အလုပ္ရလြယ္ တဲ့ သူနာျပဳ အကူသင္တန္းေတြဟာ မႈိလိုေပါက္ေအာင္မ်ားလာတယ္ ။ သင္တန္းေတြမွာ သင္႐ိုးၫႊန္းတမ္း စံသတ္ မွတ္ ခ်က္ မရွိဘူး။ သင္တန္းကာလ သတ္မွတ္တာမွာ စီးပြားေရးအက်ိဳးအျမတ္ကို ဦးစားေပးတယ္။
အခ်ိဳ႕သင္တန္းေတြမွာ ေဆးထိုးနည္း၊ ေဆးစပ္နည္းေတြပါ ထည့္ သင္ တယ္ ။ ဝတ္စုံဒီဇိုင္းမ်ိဳးစုံနဲ႔ အျဖဴအက်ီေတၤြကို မူလသတ္မွတ္ထားတဲ့ နီညိဳေရာင္မဟုတ္တဲ့ သူနာျပဳအစစ္ေတြရဲ႕ ယူနီေဖာင္းအနီရဲရဲ လုံခ်ည္နဲ႔ ဆင္တူယိုးမွားတြဲ ဝတ္လာ တယ္ ။ မသိနားမလည္တဲ့ ျပည္သူလူထု နဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ တကယ့္သူနာျပဳ အစစ္ အသြင္ယူတယ္ ။ ဒါေပမဲ့ တကယ့္သူနာျပဳ အစစ္လို Professional အသြင္ ကိုေတာ့ မေဆာင္ဘူး။
သူနာျပဳေတြ အတြက္ ရာထူးအလိုက္သတ္မွတ္ထား တဲ့ ဝတ္စုံ နဲ႔အေဆာင္ အေယာင္မ်ား ကို သူနာျပဳလိုင္စင္ ကိုင္ေဆာင္ ထား တဲ့ သူနာျပဳအစစ္မ်ားသာ ဆင္ယင္ခြင့္ကို ျမန္မာသူနာျပဳနဲ႔သားဖြားေကာင္စီ ဥပေဒ (၂၀၁၅) အခန္း (၈)၊ အပိုဒ္၂၅(စ) မွာ ျပဌာန္းထားၿပီးသားပါ။ အခန္း (၁၃)၊ အပိုဒ္ (၃၇)မွာေတာ့ ကြၽမ္းက်င္မႈနဲ႔ အဆင့္အလိုက္ သတ္မွတ္ထားေသာ သူနာျပဳဝတ္စုံ နဲ႔ အေဆာင္အေယာင္ေတြ ကို မ႐ိုးေျဖာင့္ေသာ သေဘာျဖင့္ ဝတ္ဆင္သုံးစြဲ တပ္ဆင္လွ်င္ ထိုသူကို ေထာင္ဒဏ္ အနည္းဆုံး(၃)လမွ အမ်ားဆုံး (၃)ႏွစ္အထိ၊ ေငြဒဏ္အားျဖင့္ အနည္းဆုံး ငါးေသာင္း မွ အမ်ားဆုံး ငါးသိန္းအ ထိ ခ်မွတ္ႏိုင္တယ္လို႔ ျပဌာန္းထား ပါတယ္။
သူနာျပဳလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သတ္ရင္လည္း အခန္း(၁၃)၊ အပိုဒ္ (၃၆)မွာ ဥပေဒအရ ထုတ္ေပးေသာ သူနာျပဳ သားဖြားလိုင္စင္မရွိဘဲ သူနာျပဳသားဖြားအ လုပ္ကိုျပဳလုပ္ရာ တြင္ လူတစ္ဦးဦးေသဆုံးျခင္း (သို႔) ျပင္းထန္ေသာ ဒဏ္ရာ ျဖစ္ေစ ပါက ေထာင္ဒဏ္အနည္းဆုံး (၃)ႏွစ္မွ အမ်ားဆုံး (၇)ႏွစ္အထိ ခ်မွတ္ခံရႏိုင္ ပါတယ္။
အစိုးရသစ္ လက္ထက္ က်န္းမာေရးႏွင့္အားကစားဝန္ႀကီးဌာန မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲေရးေတြ လုပ္ဖို႔ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားေနၾကတာ အားတက္ ဝမ္းေျမာက္ဖြယ္ရာ ၾကားသိေနရ ပါတယ္။ သူနာျပဳအစစ္ နဲ႔ သူနာျပဳအကူ ျပည္သူေတြ အျမင္မွားေစႏိုင္တဲ့ ဆင္တူယိုးမွား ဝတ္စုံအေဆာင္အေယာင္ ကို အျမန္ျပင္ဆင္ေပးႏိုင္ဖို႔ နဲ႔၊ ျပည္သူလူထု က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အတြက္ ေမးခြန္းထုတ္ စရာျဖစ္ေန တဲ့ စီးပြားျဖစ္ သူနာျပဳ အကူသင္တန္းေတြ ရဲ႕ အရည္အေသြး အာမခံခ်က္အတြက္လည္း အျမန္ဆုံး ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲ သတ္မွတ္ေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္မိ ပါတယ္။
Shin Naung Yoe
