လက်ရှိဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အမေရိကန် ပရိပက္ခရဲ့ နိဒါန်း (သို့မဟုတ်) " ကျေးဇူးပြုပြီး အသက်ရှူပါရစေ"

ေက်းဇူးျပဳၿပီး အသက္ရႉပါရေစ

အေမရိကန္၊မင္နီယာပိုလိစ္ၿမိဳ႕( Minneapolis) ၂၀၂၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေမလ ၂၅ ရက္။

ရဲအရာရွိတစ္ေယာက္က လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးတစ္ေယာက္ရဲ႕ လည္ပင္းကို ဒူးနဲ႔ေထာက္၊ ကိုယ္လုံးနဲ႔ တက္ဖိ ထားတယ္..။

“ အသက္ရႉလို႔မရေတာ့ဘူး။ ေတာင္းပန္ပါတယ္..။”

လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးက ဆက္တိုက္ ငိုယိုေတာင္းပန္ခဲ့ေသးတယ္…။

” ဒူးေခါင္းဖယ္ေပးပါ။ ”

“ေက်းဇူးျပဳၿပီဖယ္ေပးပါ .. သူေသေတာ့မယ္..”

“ အဲဒီလိုေတာ့ မလုပ္ပါနဲ႔လား?”

ေဘးကလူေတြ ဝိုင္းေအာ္ၾကေသးတယ္..။

ရဲအရာရွိမ်က္ႏွာက ခပ္တင္းတင္းပဲ…။

“ အသက္ရႉလို႔မရေတာ့ဘူး၊ ေတာင္းပန္ပါတယ္..။”

“ငါ အသက္ရႉလို႔မရဘူး။ ”

လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးက ဆက္တိုက္ေအာ္ေနတယ္။ ႏွာေခါင္းက ေသြးေတြက်လာတယ္။ မ်က္ႏွာတစ္ခုလုံး အမ္းလာတယ္။

ခဏၾကာေတာ့ လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးဟာ ရဲအရာရွိ ရဲ႕ ဒူးေအာက္မွာ အသံေပ်ာက္သြားတယ္။

ဗီဒီယို ၾကည့္ရန္

၅ မိနစ္ေလာက္ၾကာေတာ့ အသံမထြက္၊ေပ်ာ့ေခြသြားတဲ့ လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးကိုၾကည့္ၿပီး ေဘးလူေတြက

“ ေသသြားၿပီလား?”

“ကယ္ၾကပါဦး”

ေဘးနားက အျခားရဲအရာရွိ ၂ ေယာက္က လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးရဲ႕ လက္ေကာက္ဝတ္ ေသြးခုန္ႏႈန္းကို စမ္းၾကည့္ၾကတယ္။

ရဲအရာရွိဟာ လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးကို အသက္ရႉခြင့္မေပး၊ ဆက္ဖိတားတုန္း..။

၈ မိနစ္နဲ႔ ၄၆ စကၠန႔္ၾကာမွ လႊတ္ေပးလိုက္တာ။

ေနာက္ၿပီး ေဆး႐ုံကိုအေရးေပၚပို႔ၾကတယ္။ လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးက ေသသြားၿပီ…။

လူျမင္ကြင္းမွာ လူသိရွင္ၾကား တရားဝင္လူသတ္တယ္ဆိုတာ အဲ့ဒါမ်ိဳးလား…။

ရဲအရွိတစ္ေယာက္က ယုံၾကည္စိတ္ခ်စြာနဲ႔ လူမည္းတစ္ေယာက္ကို အဲ့ဒီလို သတ္ပစ္လိုက္တယ္။

သူဟာ လူမည္းတစ္ေယာက္ကို သတ္ဖို႔ ေသနတ္တစ္လက္၊ က်ည္ဆန္တစ္ေတာင့္ မသုံးခဲ့ပါဘူး။

ဒူးေခါင္းနဲ႔ ဖိသတ္လိုက္တာပါပဲ….။

သူက ရဲအရာရွိက ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္ (Derek Chauvin) တဲ့။

ေသသြားတဲ့လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီးက ေဂ်ာ့ခ်္ဖလိုဒ္ – George Floyd ) တဲ့။

လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီး ေဂ်ာ့ခ္် ဖလိုဒ္ ဟာ ၄၆ ႏွစ္အ႐ြယ္အာဖရိကန္အေမရိကန္အမ်ိဳးသားတစ္ ဦး ျဖစ္တယ္။

သူေမြးဖြားခဲ့တာ ေျမာက္ကာ႐ိုလိုင္းနား (North Carolina )ေပမဲ့ ဟူစတန္ၿမိဳ႕ (Houston) မွာႀကီးခဲ့တာ။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက လက္ႏွက္ကိုင္ လုယက္မႈနဲ႔ ေထာင္ ၅ ႏွစ္က်ဖူးတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွ သူ ေထာင္ကလြတ္လာတာ။

သူ႔ဘဝကို အသစ္ျပန္စ၊ မင္နီယာပိုလိစ္ၿမိဳ႕နားက စားေသာက္ဆိုင္လုံၿခဳံေရးအေစာင့္လုပ္တာ ငါးႏွစ္။

သူဟာ သမီး ၂ ေယာက္ရဲ႕ ဖခင္ျဖစ္ပါတယ္။ သမီးငယ္က ၆ ႏွစ္ ပဲရွိေသးတာ။ သမီးအႀကီးက ၂၂ ႏွစ္…။

COVID-19 ကပ္ဆိုက္ေတာ့ သူ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္သြားတယ္။

ရဲအရာရွိက ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္ (Derek Chauvin) က အသက္၄၄ ႏွစ္အ႐ြယ္လူျဖဴတစ္ေယာက္။

သူ မင္နီယာပိုလိစ္ၿမိဳ႕ရဲဌာနမွာအရာရွိျဖစ္ေတာ့ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္။

သူ႔ကို ၿမိဳ႕သားေတြက မႀကိဳက္လို႔ တိုင္စာပို႔တဲ့ အမႈ ၁၈ ခုရွိသတဲ့။ ျပႆနာေတြနဲ႔ ရဲအရာရွိ…။

လက္တင္ႏိုက္ကလပ္ ပိုင္ရွင္ေဟာင္း တစ္ဦး Maya Santamaria ေျပာပုံအရဆို ရဲအရာရွိက ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္ နဲ႔ ေသသြားတဲ့လူမည္းအမ်ိဳးသားႀကီး ေဂ်ာ့ခ်္ဖလိုဒ္က သူ႔ကလပ္မွာ လုံၿခဳံေရးအေစာင့္ အတူတူလုပ္ခဲ့ဖူးတယ္တဲ့။

၂၀ ေဒၚလာတန္ ေငြအတုကို သုံးေနတယ္လို႔ သတင္းရလို႔ ရဲအရာရွိေတြေရာက္လာေတာ့ မစၥတာဖလိုဒ္က ကားတစ္စီးထဲမွာ။

သူက ကားေမာင္းတဲ့ထိုင္ခုံမွာ။ သူ႔ ေဘးနဲ႔ အေနာက္မွာ အမ်ိဳးသားတစ္ဦးနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး..။

ရဲအရာရွိက ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္က ေသနတ္နဲ႔ခ်ိန္ၿပီး လက္ေျမႇာက္ဖို႔ေျပာတယ္။ ရဲအရာရွိက မစၥတာဖလိုဒ္ ကိုလက္ထိတ္ခတ္တယ္။ သူ႔ကားဆီေခၚသြားတယ္။

မစၥတာဖလိုဒ္ ရဲကားထဲမဝင္၊ ေပကပ္ကပ္လုပ္ေနခဲ့။ သူဟာ ေနရာက်ဥ္းက်ဥ္းထဲကို ဝင္ရမွာ သိပ္ေၾကာက္တဲ့အေၾကာင္း ရဲအရာရွိႏွစ္ေယာက္ကို ေျပာတယ္။

မစၥတာဖလိုဒ္ က ေၾကာက္ေဇာနဲ႔ ႐ုန္းရင္းကန္ရင္း ေျမႀကီးေပၚလဲက်သြားတာလား၊ ရဲအရာရွိက ဒဲရက္ေခ်ာ္ဗင္ကတြန္းလိုက္သလား ေသခ်ာမသိ၊ မစၥတာဖလိုဒ္ ရဲ႕ လည္ပင္းေပၚ ဒူးေခါင္းကေရာက္လာခဲ့တာပဲ…။

ဒီလိုပါပဲ..။

ရဲအရာရွိေတြရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္ေၾကာင့္ လူေတြ ေသခဲ့ဖူးတယ္…။

ရဲအရာရွိေတြရဲ႕လွ်ပ္စစ္က်ဥ္စက္ေၾကာင့္ လူေတြ ေသခဲ့ဖူးတယ္…။

ရဲအရာရွိေတြက သူတို႔ရဲ႕ သန္မာတဲ့ လက္ေမာင္းေတြနဲ႔ အေနာက္က ခ်ဳပ္၊ လည္ပင္းညႇစ္တဲ့အခါ လူေတြ ေသခဲ့ဖူးတယ္…။

မစၥတာဖလိုဒ္က နဂိုတည္းက က်န္းမာေရးသိပ္မေကာင္း၊ ႏွလုံးေရာဂါလည္းရွိတယ္။ ရဲအရာရွိရဲ႕ သန္မာတဲ့ခႏၶာကိုယ္နဲ႔ မစၥတာဖလိုဒ္ ရဲ႕ လည္ပင္းေပၚ ရွစ္မိနစ္ေက်ာ္ ဒူးေထာက္ထိုင္တဲ့အခါ မစၥတာဖလိုဒ္ ေသသြားတယ္..။

ေနာက္တစ္ေန႔ ( ေမလ- ၂၆ ရက္ေန႔)…။

“ ငါအသက္မရႉႏိုင္ဘူး”

လူအုပ္ႀကီးက ဝိုင္းေအာ္ ဆႏၵျပကုန္ၾကတယ္။

မင္နီဆိုးတားၿမိဳ႕မွာ အဆိုးဆုံးပဲ။

ဒါေၾကာင့္ မင္နီယာပိုလစ္နဲ႔ စိန္႔ေပါၿမိဳ႕မွာ ညမထြက္ရ အမိန္႔ေတာင္ထုတ္ခဲ့ရတဲ့အျဖစ္။

လူထုႀကီးက ဆက္တိုက္ဆႏၵျပၾကတယ္။

( ေမလ- ၂၉ ၊ ေသာၾကာေန႔)

ဖက္ဒရယ္စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးဗ်ဴ႐ို (FBI) စုံစမ္းစစ္ေဆး ရဲအရာရွိ ေခ်ာင္ဗင္ကို တတိယအဆင့္လူသတ္မႈ(Third-degree murder) နဲ႔ တရားစြဲထားတယ္။

ျပည္သူေတြပိုဆူသြားတယ္။ ညမထြက္ရအမိန္႔လည္း သူတို႔ ဂ႐ုမစိုက္ေတာ့ပါ။

သူတို႔တေတြ အေမရိကန္ အိမ္ျဖဴေတာ္အထိ ပိတ္ဆို႔ေအာ္ဟစ္ၾကတယ္။

“ ငါအသက္မရႉႏိုင္ဘူး”

အခုအခ်ိန္အထိ လူအုပ္ႀကီးက ဆက္တိုက္ေအာ္ေနၾကတုန္း…။

သူတို႔တေတြ အေမရိကန္အိမ္ျဖဴေတာ္အထိ ပိတ္ဆို႔ေအာ္ဟစ္ၾကတယ္။

အသက္ ၄၆ ႏွစ္အ႐ြယ္ မစၥတာဖလိုဒ္ ကေတာ့ မၾကားႏိုင္ေတာ့ၿပီ…။

အိမ္ျဖဴေတာ္ အေရွ႕တင္မွမဟုတ္..၊

နယူးေယာက္၊

ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လိစ္၊

ခ်ီကာဂို၊

ဒင္းဗား၊

ဟူစတန္၊

လူးဝစ္ဗီယာ၊

ဖီးနစ္၊

ကိုလံဘတ္စ္၊

ေနာဖစ္ စတဲ့ေနရာေတြမွာ ဟိုတစ္စု၊ ဒီတစ္စု အုပ္စုေတြဖြဲ႕ ေအာ္ဟစ္ကုန္ၾက..။

ရဲစခန္း၊ ရဲကားေတြ ဟိုေနရာ ဒီေနရာ မီးဟုန္းဟုန္းေတာက္ကုန္ၿပီ…။

နယူးေယာက္ရဲ႕ လမ္းမေတြမွာ ပုလင္းကြဲေတြျပန္႔က်ဲေနၾက..။

သမၼတ ထရမ့္က ” မင္းတို႔ စၾကမ္းရင္ ငါတို႔ စပစ္မွာပဲ”တဲ့။ အဲ့ဒါ ၁၉၆၀ တုန္းက မိုင္ယာမီ ရဲခ်ဳပ္ ေဝၚလ္တာ ဟက္လီရဲ႕ စကားကို သံေယာင္လိုက္တာေပါ့။

အဲဒါ အာဖရိကန္ အေမရိကန္ လူမည္းေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ သုံးခဲ့တဲ့စကားေလ..။

အေမရိကန္လူမည္းေတြမွာ သမိုင္းအဆက္ဆက္က နာက်ည္းခ်က္၊ ခံစားခ်က္ေတြရွိတယ္။

အလုပ္ေကာင္းေကာင္းရဖို႔ သိပ္မလြယ္။ဒါေၾကာင့္ အလုပ္လက္မဲ့ လူမည္းေတြကလည္း ေဒါသနဲ႔ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့၊ ဥပေဒမဲ့ လုပ္ရပ္ေတြ၊ ထင္တိုင္းႀကဲတာေတြရွိေနတတ္တယ္။

အေမရိကန္ ရဲအရွိေတြကလည္း လူမည္းေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ သတ္ျဖတ္ဖို႔နည္းလမ္းမ်ားစြာ ရွိေနတတ္တယ္တဲ့ ….။

အေမရိကန္ ရဲအရာရွိေတြက တရားခံလို႔ သံသယရွိသူေတြကို ေခတၱထိန္းသိမ္းထားဖို႔ အသက္ရႉလမ္းေၾကာင္းမပိတ္ေစဘဲ လည္ပင္းကိုဒူးနဲ႔ဖိဖို႔ ေလ့က်င့္သင္ၾကားထားၾကရတာ ထုံးစံ။

“ အသက္ရႉလို႔မရဘူး” လို႔ ေတာင္းပန္ေနတဲ့ လက္နက္မဲ့သူတစ္ေယာက္ကို ေပ်ာ့ေခြသြားတဲ့အထိ မလႊတ္တမ္းဖိထားဖို႔ေတာ့ မသင္ခဲ့ၾကရမယ္မထင္ပါ။

မစၥတာဖလိုဒ္ပဲ “ေက်းဇူးျပဳၿပီး အသက္ရႉပါရေစ” လို႔ ငိုယိုခဲ့တာမဟုတ္ပါဘူး။

၂၀၁၄ တုန္းက Eric Garner ဆိုတဲ့ လူမည္း အမ်ိဳးသားလည္း Staten Island မွာ နယူးေယာက္ရဲအရာရွိကို “ေက်းဇူးျပဳၿပီး အသက္ရႉပါရေစ” ၁၁ ႀကိမ္၊ ထပ္ခါတလဲလဲေတာင္းပန္ရင္း ေသဆုံးခဲ့ရ။

အာဖရိကန္-အေမရိကန္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးရဖို႔၊ မဲေပးခြင့္ရဖို႔အတြက္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာေပးဆပ္ခဲ့ရ..။

အေမရိကန္ရဲ႕ ေထာင့္တစ္ေနရာမွာ အသားအေရာင္၊ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈက ပိုေနၿမဲက်ားေနၿမဲ..။

သူတို႔မ်က္လုံးေတြက အေရာင္ေတြခြဲျခားတတ္တယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ေတြကလည္း အေရာင္အမ်ိဳးမ်ိဳးပဲ…။

အမုန္းတရားဟာ လူေတြကို ထာဝရ အသက္ရႉက်ပ္ေစတယ္..။

လက္ရွိ အေမရိကန္ဟာ ေလာင္ကြၽမ္းေနတယ္။

အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့တေစၦေတြကို လက္နဲ႔ပုတ္ၿပီးႏႈိးလိုက္သလို..ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ေနတဲ့ အေခ်ာင္သမားေတြက ရတဲ့အခြင့္အေရးကိုအသုံးခ်ၿပီး ဆိုးသြမ္း လုယက္ကုန္ၾကၿပီ။

ငါတို႔ဟာ အိပ္မက္ မက္ေနတာလား။

ေရာဂါကပ္ႀကီးမွာ လူေတြငိုေနၾက..။ေရာဂါကပ္ႀကီးမွာ လူေတြ ဆႏၵျပၾက…။ ေရာဂါကပ္ႀကီးမွာ လူေတြ လုယက္ေနၾက…။ေရာဂါကပ္ႀကီးမွာ လူေတြ ရမ္းကား၊ မီးရႈိ႕၊ဖ်က္ဆီးၾက…။

လူမည္းတစ္ေယာက္ အသက္မရႉႏိုင္ခဲ့တာကို သင္ေတြ႕လိုက္လား..။

သင္ သက္ျပင္းတစ္ခု ခ်လိုက္သလား။

သင္ေရာ အသက္ဝဝ ရႉႏိုင္ရဲ႕လား..။